Fundargerð 36. fundar Loftslagsráðs

7. apríl 2021

Mætt: Halldór Þorgeirsson, Brynhildur Davíðsdóttir, Ragnhildur Freysteinsdóttir, Hrönn Hrafnsdóttir, Auður Alfa Ólafsdóttir, Sigurður Loftur Thorlacius, Hildur Hauksdóttir, Jóhanna Harpa Árnadóttir, Guðmundur Þorbjörnsson, Árni Finnsson, Steingrímur Jónsson, Sveinn Margeirsson, Guðfinna Th. Aðalgeirsdóttir og Unnsteinn Snorri Snorrason. 

Fundurinn var haldinn á Teams. Guðný Káradóttir verkefnisstjóri skráði fundargerð

Fundargerð síðasta fundar

Fundargerð síðasta fundar þann 17. mars var samþykkt með einni breytingu.  

Ábyrg kolefnisjöfnun 

Fyrir fundinum lá samantekt úr þriðju vinnustofu Loftslagsráðs og Staðlaráðs um ábyrga kolefnisjöfnun sem fram fór 18. mars sl. Verkefnisstjóri kynnti helstu atriði úr henni sem og markmið, framkvæmd, niðurstöður og næstu skref í þeirri vinnu. Sammæli náðist á vinnustofunni um að stofna tækninefnd á vettvangi Staðlaráðs sem mun fylgja eftir niðurstöðum. 

Umræður voru um hlutverk Loftslagsráðs í framhaldinu. Loftslagsráð mun fylgjast með framgangi þessarar vinnu en mun ekki eiga beina aðkomu að henni. Jafnframt var ákveðið að hafa samband við Neytendastofu varðandi þætti sem lúta að samkeppni og fullyrðingum í auglýsingum varðandi kolefnisjöfnun. 

Samtal og sókn 

Fyrir fundinum lágu samantektir um sjávarútveg og ferðaþjónustu og lýsing á markmiðum og aðferðafræði viðburða undir merkjum Samtals og sóknar. Umræður voru um sýn fulltrúa í ráðinu, áherslur og fyrirkomulag viðburðanna sem eru áætlaðir í byrjun maí (ferðaþjónusta) og byrjun júní (sjávarútvegur). Almenn ánægja var með formið og markmiðin. Gögn verða unnin fyrir viðburðina varðandi losun í þessum geirum og kynnt í ráðinu. Þessir viðburðir yrðu upphaf af samtali sem halda þarf áfram. 

Aðgerðaáætlun orkustefnu 

Fyrir fundinum lágu athugasemdir sem borist höfðu við drög að umsögn ráðsins um aðgerðaáætlun orkustefnu. Formaður og varaformaður hafa dregið tillögu sína til baka þar sem ekki hefur náðst nægjanleg samstaða í ráðinu um hvernig fylgja skuli eftir tillögu þess frá apríl 2020 um að sett verði fram samhliða orkuspá „raunhæf áætlun um hvernig útfösun jarðefnaeldsneytis verði náð“. 

Umræður um hugtakanotkun og leiðir fyrir ráðið að hafa jákvæð áhrif. M.a. kom fram hugmynd um að varpa ljósi á hvað aðrar þjóðir eru að gera varðandi útfösun á jarðefnaeldsneyti. Formaður og varaformaður munu koma með tillögu á næsta fundi um næstu skref. 

Reikniregla fyrir hlutdeild Íslendinga í skuldbindingum Evrópusambandsins 

Brynhildur Davíðsdóttir kynnti reiknireglu sem beitt var þegar hlutdeild Íslands í sameiginlegum skuldbindingum um 40% samdrátt á losun gróðurhúsalofttegunda með Evrópusambandinu og Noregi var reiknuð. Niðurstaða þeirra útreikninga var 29%.

Í kjölfarið voru umræður. Fram kom að Evrópusambandið hefur ekki komist að niðurstöðu um hvernig skuldbindingar einstakra ríkja, þar með talið Íslands, í nýjum markmiðum verða reiknaðar af hálfu Evrópusambandsins. 

Ákveðið var að setja hugsanleg viðbrögð við landsframlagi Íslands á dagskrá á næsta fundi. 

Önnur mál

Fyrir fundinum lá samskiptayfirlit frá verkefnisstjóra. Ekki voru umræður um það á fundinum. Tvö önnur mál lágu fyrir undir önnur mál, en ákveðið var að fresta þeim til næsta fundar.

Fréttir

Málþing um stjórnun loftslagsmála og hlutverk loftslagsráða

Umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneytið og Loftslagsráð boða til málþings um stjórnun loftslagsmála og hlutverk loftslagsráða. Á málþinginu verður fjallað á fræðilegan hátt um stjórnun loftslagsmála (e. climate governance) og hlutverk...

Breytingar á Loftslagsráði í undirbúningi hjá umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneytinu

Í minnisblaði sem Guðlaugur Þór Þórðarson umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra kynnti á dögunum fyrir ríkisstjórninni kemur fram að hann hyggst þróa og efla Loftslagsráð svo það geti sinnt lögbundnu...

Uppgjör Loftslagsráðs

Loftslagsráð lýkur senn fjögurra ára skipunartíma sínum. Af því tilefni lagði ráðið mat á þann árangur sem náðst hefur, eða ekki náðst, síðustu fjögur árin í viðureigninni við loftslagsvá hérlendis og gaf út í skjali er nefnist: Uppgjör...

Tölum skýrt og verum hreinskilin til að vita hvar við stöndum

Á Loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna, COP28, í lok þessa árs verður í fyrsta skipti kynnt svokallað stöðumat heimsins, eða global stock take. Stöðumatinu er ætlað að gefa nákvæma mynd af því hvar þjóðir veraldar eru staddar þegar kemur að...

Bráðnun jökla að aukast

Samkvæmt niðurstöðum nýrrar alþjóðlegrar rannsóknar hafa jöklar á Suðurskautslandinu og á Grænlandi bráðnað mun hraðar á undanförnum áratugum en áður var talið. Árleg bráðnun jöklanna hefur sexfaldast frá 1992 og sjö verstu árin hvað varðar...

Hlýnun stefnir yfir 1,5 gráðu mörkin á næstu árum

Fjármálaáætlun fyrir árin 2024-2028 hefur nú verið kynnt. Hún hefur að geyma áætlun um þróun ríkisútgjalda og tekna, og þar eru lagðar á borðið þær áherslur sem einkenna skulu umsvif hin opinbera á komandi árum. Áætlunin er byggð á spálíkönum sem...

Áform um alþjóðlegt vöktunarnet á losun og bindingu GHL

Nýjasta talan yfir magn koltvísýrings í andrúmsloftinu, þegar þetta er skrifað, er 424,32 ppm. Sú tala þýðir að af hverjum milljónum einingum í andrúmsloftinu eru 424,32 koltvísýringur. Talan er fengin frá rannsóknarstöðinni í Mauna Loa í Hawaii,...

Góð dæmi um réttlát umskipti – Ný skýrsla

Með því að gera ráð fyrir þjálfun starfsfólks og að því sé gert kleift að beita nýrri tækni og höndla nýjar áskoranir er hægt að auka líkurnar á því að loftslagsaðgerðir skili árangri til langs tíma. Þessa ályktun má draga af nýrri skýrslu UN...

Binda einhver ríki meira kolefni en þau losa?

Alls hafa 93 lönd í heiminum, samkvæmt Climatewatch, lýst því yfir formlega að þau stefni að kolefnishlutleysi. Ísland er á meðal þeirra tuttugu landa sem hafa bundið slíkt markmið í lög, en Ísland skal verða orðið kolefnishlutlaust samkvæmt lögum...

Hitastig sjávar og loftslagsbreytingar

Meðalyfirborðshiti sjávar á jörðinni hefur aldrei mælst jafnhár og nú í apríl, eða 21,1 gráða. Þar með hefur metið verið slegið frá því í mars 2016, en þá mældist hitinn 21 gráða. Mælingar undanfarinna áratuga hafa leitt í ljós að hitastig sjávar...